Thực tế có rất nhiều sản phẩm của doanh nghiệp trong nước dù đã sản xuất được nhưng vẫn chỉ chiếm một vị trí rất khiêm tốn trong thị phần cung ứng chung cho cả thị trường. Thậm chí có sản phẩm phải nhường hẳn “sân” cho hàng ngoại nhập chiếm lĩnh.

Khách chọn mua giày dép da tại một cửa hàng của Long Thành (quận Tân Bình, TP.HCM) - Ảnh: T.T.D.

Vừa làm vừa... run

Chưa đầy một ngày sau khi tung ra bộ sưu tập thời trang mùa hè bằng chất liệu thun cotton hồi tháng 6-2010, bà Q. - chủ thương hiệu thời trang trẻ T - điếng hồn khi nhận được phản hồi của khách hàng báo: “Áo màu hồng nhưng sao nhìn không giống màu hồng. Còn mặc vào nó cứ rũ ra, chẳng ra dáng áo gì hết”. Kết quả toàn bộ lô hàng buộc phải rút xuống kệ trưng bày chỉ sau ba ngày xuất xưởng với thiệt hại ước tính cả trăm triệu đồng.

“Nếu không quyết liệt rút khỏi quầy, càng nhiều người tiêu dùng phát hiện sai sót trên thì uy tín của thương hiệu sẽ thiệt hại gấp bội. Người tiêu dùng bây giờ khó tính lắm, họ không chấp nhận sản phẩm nửa vời” - bà Q. buồn bã nói.

Trường hợp thương hiệu T không chỉ là cá biệt trong sân chơi thị trường nội địa, kể cả những thương hiệu đã tạo được chỗ đứng trong lòng người tiêu dùng. Bà Nguyễn Thị Điền, giám đốc Công ty An Phước, thừa nhận: “Chỉ cần lơ là một chút là thị phần sẽ bị chia sẻ ngay bởi người tiêu dùng hiện nay có quá nhiều lựa chọn”.

Bà Đặng Quỳnh Đoan, giám đốc Công ty thời trang Việt Thy, cho biết cũng vì ngại “mất thị phần” nên Việt Thy không dám mở rộng hệ thống cửa hàng kinh doanh khi chưa có sự chuẩn bị kỹ, thay vào đó là tập trung siết lại khâu bán hàng, củng cố chất lượng sản phẩm và làm mới phong cách trưng bày ở những cửa hàng đã có.

Thiếu tiền...

Theo đánh giá của ông Diệp Thành Kiệt, phó chủ tịch Hiệp hội Da giày VN (Lefaso) kiêm phó chủ tịch Hội Dệt may thêu đan TP.HCM, hiện nhiều hội viên của hai hiệp hội ngành hàng này rất quan tâm đến thị trường nội địa thay vì chỉ chuyên làm hàng xuất khẩu như trước. “Điều nghịch lý là cả hai ngành này được thế giới ghi nhận nằm trong top 5 cung ứng cho thị trường thế giới, nhưng chỉ có một số ít doanh nghiệp phát triển được tại sân nhà”, ông Kiệt bức xúc.

Số liệu của Lefaso cho thấy doanh nghiệp da giày trong nước hiện cung cấp cho thị trường nội địa khoảng 65 triệu đôi/năm, chỉ chiếm khoảng 50% nhu cầu của thị trường. Phần lớn giày dép nhập khẩu là hàng nhập qua đường tiểu ngạch, trong đó xuất xứ từ Trung Quốc chiếm đến 40% lượng cần nhập, 10% còn lại dành cho các thương hiệu nổi tiếng như Nike, Adidas, Puma, Ecco, Converse. “Số lượng và chủng loại giày sản xuất trong nước cung ứng cho thị trường nội địa được đánh giá còn ít và kém phong phú so với nhu cầu người tiêu dùng”, ông Kiệt nhận xét.

Nguyên nhân, theo ông Kiệt, dù được đánh giá là “thị trường có độ lớn”, nhưng nếu xét trên yếu tố sức mua và giá thành, phân khúc dành cho thị trường nội địa lại rất “khó xơi” đối với các doanh nghiệp sản xuất, vì trong đó chiếm đến 70% là dép các loại với mức giá dưới 100.000 đồng/đôi. Còn giày các loại, đại đa số người dân chỉ chấp nhận chi tiêu ở mức giá trung bình 250.000 đồng/đôi, số người mua giày dép ở mức 500.000-1.000.000 đồng/đôi chỉ chiếm thiểu số.

Trong khi đó, để đầu tư vào một cơ sở sản xuất giày khoảng 100-150 công nhân với trình độ sản xuất ở dạng thủ công và bán thủ công, thì suất đầu tư ít nhất từ 3.000 USD/người; còn đầu tư hoàn chỉnh bao gồm các xưởng sản xuất để chủ động hoàn toàn như sản xuất đế, xưởng thêu, sản xuất form... suất đầu tư sẽ cao hơn nhiều. “Điều này vượt quá tầm với của nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ là đối tượng tham gia phần lớn vào thị trường nội địa”, ông Kiệt nhấn mạnh.

Ông Trần Hữu Thành, giám đốc cơ sở giày dép da Long Thành, thương hiệu đã có gần 55 năm tồn tại, cho rằng để có thể mở rộng thị trường nội địa, ngoài vấn đề vốn, các doanh nghiệp phải làm tốt tất cả các khâu: xây dựng thương hiệu, tổ chức sản xuất, hệ thống phân phối...

TRẦN VŨ NGHI